Terugkijken en vooruitblikken.

Vandaag ben ik precies een jaar in Zambia. Een goed moment om terug te kijken en vooruit te blikken. Dit jaar is erg snel gegaan. Tot een paar weken geleden had ik geen enkele behoefte om terug naar Nederland te gaan, ook niet voor een paar weken (zeker niet met het nieuwe kabinet in aantocht!). De dagen/weken/maanden gingen eigenlijk vanzelf, ik voel me hier thuis, heb plezier in mijn werk en de mensen kennen mij nu en ik hen. Dat voelt erg vertrouwd en veilig. De laatste weken was dat wel anders: ook onze tweede vriendin Nieke is overleden en ik denk veel aan haar en Theo en hun kinderen Thomas en Marlou. Er is ook nog een (aangetrouwde) oom van me overleden, ome Ben, met wie ik het erg goed kon vinden. Dus ik heb de laatste weken meer aan Nederland gedacht dan de 11 maanden daarvoor samen. Om eerlijk te zijn: toen ik in het vliegtuig naar Arusha zat om naar Mark en Hilde te gaan heb ik voor het eerst gedacht: wat doe je hier eigenlijk? Pak je spullen in, neem je kinderen mee en ga naar huis, je vrouw en vrienden steunen. Maar ik ben toch terug gegaan naar Chipata en ben weer aan de slag gegaan.
Vorige week was de VSO Annual Conference in Lusaka. Alle VSO volunteers die in Zambia werken komen een keer per jaar bijeen. Ingedeeld naar de onderwerpen waar we voor werken (HIV/AIDS, Good Governance and Food Security) hebben we de eerste dag onze ervaringen gedeeld. De tweede dag georganiseerd door het volunteer comite werd gevuld met een paar erg interessante voordrachten over o.a. de toekomst van ontwikkelingshulp in Zambia, de naderende verkiezingen en Leiderschap in Zambia (in geen van de Zambiaanse talen bestaat een woord voor leiderschap, alleen voor de baas spelen!). Het was een goede conferentie en natuurlijk ook erg gezellig om alle collega’s weer te ontmoeten.
Deze week ben ik op bezoek geweest bij twee van mijn ziekenhuizen, Kanyanga en Lumezi. En daar begint het vooruitkijken. De ziekenhuizen in Zambia hebben het erg moeilijk. Zoals ik al eerder verteld heb krijgen ze bijna geen geld meer van de overheid. Dat komt door fraude op het Ministerie vorig jaar waardoor de Europese landen gestopt zijn met het geven van geld aan het Ministerie (was meer dan 60% van het budget). Het gevolg nu is dat Kanyanga vorige maand 700 pin (700.000 Kwacha) gekregen heeft om het ziekenhuis te runnen. Dat is ongeveer 120 euro en minder dan 5 % van wat ze horen te krijgen. In Lumezi was het niet veel beter. Volgende week ga ik met alle sisters-in-charge naar de slotbijeenkomst van het P4P programma van Cordaid. Dit programma heeft de laatste twee jaren de ziekenhuizen echt gered maar wordt eind van het jaar afgesloten. Op dit moment hebben de ziekenhuizen al geen geld om noodzakelijke geneesmiddelen te kopen. Als er niet iets gebeurt moeten er volgend jaar misschien wel ziekenhuizen gesloten worden, ook van ons bisdom. De sisters-in-charge zijn hier erg bang voor en dit gaan we Cordaid ook vertellen.
Eind volgende week komt Ella weer naar mij toe om samen een paar weken uit te rusten en te genieten. We beginnen in Malawi, gaan naar Lake Malawi en ook nog naar een mooi natuurpark. Daarna naar Chipata. We gaan vooral genieten van het mooie weer, nu dik boven de 30 graden. Overigens zijn de eerste tekenen van het naderend regenseizoen al zichtbaar: in de middag soms wat stapelwolken door de grote hitte en gisteravond, toen ik met de nieuwe groep Nederlandse studenten wat zat te drinken, voor het eerst in maanden weer grote insecten op mijn veranda(zie foto's).
Begin november ga ik weer aan de slag voor de laatste maanden. Naast het proberen de ziekenhuizen te steunen moeten we nog steeds nieuwe financiering voor onze Home Based Care vinden. De laatste twee pogingen om aan te sluiten bij een groot programma zijn helaas mislukt omdat er veel minder geld beschikbaar was dan gedacht. Verder zal ik beginnen met de voorbereiding van het tweede bezoek van de MMF consultants eind januari 2011. In alle ziekenhuizen wordt daar naar uitgekeken en ze proberen ook de afspraken die gemaakt zijn uit te werken.
En dan kom ik al weer bijna naar Nederland. Waarschijnlijk zal ik rond 1 maart hier vertrekken, iets eerder dan gepland omdat ik in Nederland echt zelf wat financiële zaken rond mijn prepensioen moet afhandelen (ik word in januari 60!). VSO en het bisdom zijn aan het proberen een opvolger voor me te vinden, toch weer een VSO volunteer nadat de pogingen om een Zambiaanse opvolger te vinden mislukt zijn. Ik heb mijn placement description al aangepast met nieuwe doelen voor de komende jaren en er ook wat meer realiteit aan gegeven. In die van mij stond bij voorbeeld dat de stroom wel eens uitvalt in Chipata maar “niet meer dan in andere grote steden in de wereld”. Nu doet Zesco, het staats-stroombedrijf, de laatste twee maanden wel haar best, maar vorig jaar in het regenseizoen viel de stroom 6 van de 7 avonden uit gedurende een uur of twee. Komt toch niet alle grote steden in de wereld voor, dacht ik zo. De sisters-in-charge zijn overigens niet blij met mijn naderend vertrek, vinden dat ik minstens voor 2 jaar moet bijtekenen en Ella hierheen moet halen. Ik beschouw dit maar als teken dat mijn eerste opdracht (verbeteren van de relatie tussen het bisdom en de ziekenhuizen)gelukt is.
Voor jullie in Nederland sterkte met de naderende herfst, mijn volgende bericht zal wel vakantiefoto’s met veel zon bevatten.
Hartelijke groeten,
Leon