Action Plan 2010

Op de eerste plaats iedereen natuurlijk van harte een gezond en gelukkig 2010 toegewenst. En hartelijk dank voor de vele goede wensen die ik via de mail of als reactie op mijn weblog heb mogen ontvangen.
Het heeft even geduurd voor ik weer een stukje schrijf maar dat komt omdat dit over mijn werkplan voor dit jaar gaat en dat moest natuurlijk eerst goedgekeurd worden door de bisschop. Want ondanks dat ik me natuurlijk moet aanpassen aan een ander land met een andere cultuur (en dat al aardig gedaan heb, vind ik) zijn er een paar zekerheden waar je als ex-ziekenhuismanager in het leven aan vast moet houden. En een daarvan is een jaarplan maken (Risette zei al op de SKWID training: ” You are definitely in control”). Het wordt wel weer een lang en mogelijk ook wat ingewikkeld verhaal en daarom speciaal voor mijn lieve neven en nichten extra veel foto’s van mooie en rare dieren die ik de afgelopen twee maanden rond mijn huis gezien heb.

Eerst moet ik iets vertellen over de ziekenhuizen en de relatie met het bisdom. Je hebt in Zambia eigenlijk drie soorten ziekenhuizen en health centres: algemene of overheidsinstellingen, privé klinieken en Mission Based Hospitals. De financiering van de eerste twee is redelijk eenvoudig: ze krijgen geld van de overheid of verdienen het doordat mensen direct moeten betalen voor de geleverde diensten (zoals ik vlak voor Kerst toen ik dus toch malaria bleek te hebben). De Mission Based Hospitals krijgen meestal uit een heleboel bronnen geld: van de overheid, van CHAZ (gezondheidspoot van de gezamenlijke kerken in Zambia, gedeeltelijk door de overheid gesponsord), van hun kerk of congregatie en van interne en externe donoren. Dat geldt ook voor de ziekenhuizen van het Katholiek Bisdom van Chipata behalve dan dat ze geen geld krijgen van het Bisdom. Wat is dan wel de relatie: de grond en de gebouwen van de ziekenhuizen zijn eigendom van het Bisdom en de ziekenhuizen worden gerund door Sisters die deel uitmaken van het bisdom. Het grote St. Francis Hospital laat ik hier even buiten beschouwing.

Maar zoals een van de sisters-in-charge me op mijn eerste bezoek zei: “wij hebben twee bazen: de overheid (het district) en het bisdom. Van de eerste krijgen we het grootste deel van ons budget, we moeten elke maand rapporteren en ze komen ons elke maand inspecteren. Van de tweede zien of horen we nooit wat.” Dat is dus mijn eerste opdracht voor dit jaar, de verhouding tussen het bisdom en de ziekenhuizen verbeteren. Ik ga dat doen door ze elke twee maanden te bezoeken en ze te helpen met alles waarmee ze worstelen. Ook ga ik ervoor zorgen dat de financiële stromen die veelal via het bisdom lopen inzichtelijker en sneller worden. Natuurlijk kan ik niet alles oplossen maar wel met ze meedenken en proberen de goede wegen of mensen te vinden voor oplossingen. Ze gaan ook aan mij rapporteren zodat ik de daarom vragende organisaties rapportages op het niveau van het bisdom kan leveren.
Als het Bisdom dan geen geld kan brengen dan misschien wel kennis en opleiding. Daar hebben de ziekenhuizen veel behoefte aan. Ik heb het geluk gehad om in het programma van Cordaid Nederland voor de ziekenhuizen (sponsoren de 4 ziekenhuizen gedurende drie jaar in een mooi programma) een nog niet gebruikt Scholarship programma te vinden. Daar zit voor 2010 nog genoeg geld in om naast de lopende scholarships een aantal nieuwe te kunnen financieren ( verpleegkundigen die een opleiding tot verloskundige willen volgen, een clinical officer die een aantekening anesthesie wil halen etc.) en om met toestemming van Cordaid het eerste jaar van het Movimento management programma te financieren. Movimento is een Nederlandse consultancy firma die een stichting heeft waarmee ze ook werk in ontwikkelingslanden verrichten. Ik had al in Nederland gehoord dat ze in augustus hier waren geweest voor een onderzoek naar de scholingsbehoefte op management gebied van de ziekenhuizen van het bisdom, in het bijzonder van de sisters-in-charge. Daar hebben ze een scholingsprogramma voor ontworpen dat inhoudt dat ze twee keer per jaar (zonder voor hun tijd kosten in rekening te brengen!!) hier cursus over specifieke onderwerpen komen geven en daarna met de sisters-in-charge naar de ziekenhuizen gaan voor training-on-the-job, dit alles met leerdoelen per jaar. Ik vind dit een prachtig programma. En omdat ook het St. Francis behoefte heeft aan zo’n soort programma heb ik daar met de directeur afgesproken dat zij ook mee gaan doen. De Anglicaanse Bisschop (voorzitter van de Board van St. Francis) staat daar ook helemaal achter. Daardoor gaat de MSG groep (Nederlandse groep die het St. Francis al jaren ondersteunt) via het jaarlijkse zomerconcert dit programma ook ondersteunen. Of dat voldoende is voor de volgende twee jaar weten we nog niet zeker maar we beginnen wel. Ik word de centrale figuur hier in Chipata die de zaken in overleg met de twee directeuren van Movimento in Nederland ga organiseren.

Buiten dat dit op zich al fantastisch is geeft dit mij de mogelijkheid om andere doelen voor dit jaar te realiseren. Als de cursus hier gegeven wordt kan ik ook vergaderen met de ziekenhuizen samen(doen ze nooit!) over gezamenlijke programma’s voor onderwijs aan verpleegkundigen/verloskundigen etc., over de opzet van een gezamenlijk programma voor buitenlandse studenten en jonge dokters die een tijd in Zambia willen werken of studeren, over gezamenlijk gaan proberen de financiering voor 2011 op te pakken (Cordaid programma stopt eind van dit jaar en dat betekent dus minder budget in 2011). Omdat we voor de cursussen waarschijnlijk ook de andere Mission Based Hospitals van de Eastern Province gaan uitnodigen kan ik ook proberen om CHAZ Eastern Province, dat een paar jaar geleden een stille dood is gestorven, weer te reanimeren. Anders gezegd: de cursussen worden mijn aanknopingspunt om een heleboel zaken op te pakken die anders veel moeilijker zouden zijn. En zeker als we ook nog een paar mensen van de algemene ziekenhuizen kunnen gaan uitnodigen is dit alles heel goed voor de naam van het Bisdom.

Naast deze zaken voor de ziekenhuizen gaan we proberen subsidies of microkredieten te krijgen voor de supportive groups van HIV+ mensen die graag voor hun eigen levensonderhoud willen zorgen door het telen van maïs of groenten of het houden van kippen en varkens. Ook staat in het Strategic Plan van het Bisdom dat ze in 2011 willen starten met de bouw van een hospice in Chipata waar ik intussen projectleider van ben geworden. Dit heeft wel wat voeten in de aarde en ik denk dus dat ik daar beter een andere keer apart over kan schrijven. Tot slot heeft de Bisschop in februari een ontmoeting met de president van Zambia, Rupiah Banda, en wil hij daar over de problemen van gezondheidszorg in rural areas praten. Ik moet een factsheet voor hem maken wat wij denken dat de overheid moet doen om te zorgen dat deze problemen minder worden. Daar komen mijn bezoeken aan de ziekenhuizen dus goed van pas.
En de Bisschop wil dat ik aan dit alles meer bekendheid ga geven door stukjes in het blad van het Bisdom te schrijven en interviews te geven op Radio Maria, het radiostation van het Bisdom. Dit alles zal de plaats van Health Care en van de ziekenhuizen binnen het Bisdom alleen maar ten goede komen.

Dit staat in mijn Actionplan 2010 dat door de bisschop en de vicar-general van harte wordt gesteund. Zoals jullie zien genoeg te doen en ik heb er veel zin in. Vooral het starten van het Movimento programma met al de spin-off geeft mij veel energie om er hier een heel mooi jaar van te maken. Ik hoop dat het dat voor jullie ook wordt en doe vanuit een warm en nat Zambia iedereen de hartelijke groeten.

Leon