Start van het management development programma.

De afgelopen twee weken zijn zes Nederlandse collega’s hier geweest voor hun eerste bezoek in het kader van het management development program voor de sisters-in-charge en de management teams van de vijf ziekenhuizen van het Bisdom.
Toen ik vorig jaar september op bezoek ging bij Cordaid in Den Haag om meer te horen over het programma waarmee ze de ziekenhuizen sponsoren, vertelden ze me daar dat er in augustus twee vertegenwoordigers van Moving Management Foundation (MMF) op bezoek geweest waren bij de vier kleine ziekenhuizen. MMF is een organisatie die in ontwikkelingslanden de kwaliteit van de gezondheidszorg wil verbeteren door kennisoverdracht en- uitwisseling op het gebied van management en leiderschap. MMF is gelieerd is aan Movimento, een bureau dat managers selecteert voor de gezondheidszorg in Nederland. Ik kende Ingrid Poot, directeur van Movimento, van mijn tijd bij de Orde en zij was een van de twee geweest die naar Chipata waren gegaan. Vlak voor mijn vertrek naar Zambia heb ik met haar gesproken en ze vertelde me dat zij op uitnodiging van Cordaid een onderzoek hadden gedaan naar de management kennis en -vaardigheden van de sisters-in-charge en hun management teams. Ze waren bezig een rapport te schrijven met aanbevelingen dat zou resulteren in een voorstel voor een programma om die vaardigheden op een hoger peil te brengen.

Dit voorstel kwam er eind 2009 en ik was daar meteen enthousiast over. In het plan komen Nederlandse management consultants zes keer in drie jaar naar de ziekenhuizen. Het programma omvat een combinatie van mogelijke cursussen op speciale onderwerpen als financiën of strategische planning en training-on–the-job door aan ieder ziekenhuis een eigen consultant toe te wijzen die daar elke keer een week of twee met de sisters-in-charge zullen optrekken. Omdat dit programma mij ook aantrekkelijk leek voor het grote St. Francis Hospital heb ik het besproken met de directeur van St. Francis die graag meedeed. Daarvoor is Liesbeth Muurling, een van de consultants en leider van het programma, in januari hier geweest voor de intake van St. Francis. Dit kon toen omdat met enig duw- en trekwerk de financiering van het hele programma vrijwel rond was. Het eerste jaar wordt grotendeels gefinancierd uit het Cordaid Scholarship Programma, geld dat ik eind vorig jaar vond in het sponsorprogramma. De twee volgende jaren zullen betaald worden door MSG, een Nederlandse groep die het St. Francis Hospital al jaren steunt. Zij kunnen dit uit de opbrengsten van jaarlijkse zomerconcerten in Blaricum waarvan de opbrengst verdubbeld wordt door NCDO/Wilde Ganzen. Samen met de voorzitter van MSG heb ik de aanvragen voor deze financiering geschreven. MMF heeft de consultants geselecteerd die allen toegezegd hebben het hele programma mee te willen doen. Overigens doen de collega’s dit allemaal voor niks, de financiering betreft alleen reis- en verblijfkosten.

En nu is het programma dus echt begonnen. Ik heb de zes collega’s, allemaal ervaren gezondheidszorgmanagers en/of coaches, twee weken geleden van het vliegveld in Lilongwe gehaald. Voor de volgende dag had ik een introductieprogramma georganiseerd met een lezing van Fr. Msipu, de vicar-general, over Zambiaanse cultuur en gewoonten en van mij over de Zambiaanse gezondheidszorg en onze ziekenhuizen.Dit werd in de middag gevolgd door een toer door Chipata, een wedstrijd van het Nederlands Elftal in het Bishops House en een paar biertjes bij mij ’s avonds. De volgende dag begon het programma echt met een bijeenkomst van alle sisters-in-charge en de consultants gezamenlijk en ik vond het geweldig. De sisters-in-charge en Sheilag, CEO van het St. Francis, waren op tijd, minder dan 15 minuten na het afgesproken tijdstip konden we beginnen. Dat is zeer opmerkelijk voor Zambia want de meeste vergaderingen beginnen minsten een uur en vaak nog veel meer te laat. Na mijn introductie en natuurlijk een openingsgebed las Fr. Msipu een boodschap van de bisschop vanuit Lusaka voor. Daarna introductie van alle deelnemers en een verhaal van Liesbeth over de aanpak en het programma. Vervolgens moesten alle sisters-in-charge een presentatie over hun ziekenhuisje geven. En ze deden het fantastisch, duidelijk, to the point en met veel betrokkenheid, zeker als de problemen ter sprake kwamen. We waren op tijd klaar, ook al zeer opmerkelijk voor Zambiaanse bijeenkomsten. Iedereen was heel enthousiast over het programma en na de lunch zijn de consultants meegegaan naar hun ziekenhuizen (een voor elk ziekenhuis en twee voor het grote St. Francis). In het weekend waren er vier terug in Chipata om hun ervaringen uit te wisselen en met mij hun eerste bevindingen door te nemen. Met de twee anderen hebben we telefonisch contact gehad. Daarna weer een week met de sisters en Sheilag aan de slag en gisteren zijn ze allemaal teruggekomen. Ze hebben toen nog even kennisgemaakt met Bishop George die dit programma de belangrijkste interventie in de ziekenhuizen in jaren noemde. Ik heb de plannen met de consultants doorgesproken en voor alle ziekenhuizen gaat dit leiden tot een overeenkomst tussen MMF en de ziekenhuizen met een plan van aanpak. Het programma is dus eigendom van de ziekenhuizen, zij geven aan wat ze willen leren en waarbij ze begeleid willen worden. Dat loopt uiteen van ontwikkelingsplannen voor de komende jaren tot een plan maken voor overdracht van het ziekenhuis aan nieuwe sisters tot een herstructurering van het ziekenhuis. In grote lijnen komen de plannen overeen met wat ik ook dacht dat er zou moeten gebeuren dus dat maakt het voor mij makkelijker om de sisters-in-charge en Sheilag te begeleiden in de periode tussen de bezoeken. Want het volgende bezoek zal begin 2011 zijn als ik hier nog werk.

Dat het gelukt is dit programma voor elkaar te krijgen maakt op zich al de hele periode hier voor mij tot een succes. Het is een prima voorbeeld van moderne ontwikkelingshulp dat met een duur woord capacitybuilding heet, landen en organisaties helpen om te leren hun problemen zelf op te lossen.
Ten slotte: als fanatiek ex-voetballer heb ik natuurlijk ook genoten van de Worldcup en speciaal het Nederlands Elftal. Als enige Nederlandse resident hier met de Zambianen vooral fan van Brazilië, Argentinië en Engeland heb ik wel wat zendelingenwerk moeten verrichten. Maar zelfs de woonkamer in het Bishopshouse is nu oranje en aan mijn huis wapperen de vlaggetjes. Nu maar hopen dat ze morgen ook winnen. Ik zal het in Lilongwe zien want ik breng de collega’s dit weekend daarheen voor hun terugvlucht.

Hartelijke groeten,
Leon